Paslanmaz Çelik Nedir?
Metal biliminde paslanmaz çelik ifadesi, kimyasal içerik olarak minimum yüzde 10,5 Cr (Krom) elementi içeren bir demir karbon alaşımını temsil eder.
CR (Krom) elementi alaşıma korozyon dayanımı kazandırır. Paslanmaz çelik, günümüz uygulamalarında özellikle zorlu çevre koşulları altında çalışması beklenen malzeme grupları için sıkça tercih edilir. Çatal-bıçak, tencere ve diğer mutfak aletleri, beyaz eşya gibi dayanıklı tüketim ürünleri, pompalar, vanalar ve pek çok günümüz uygulamasında paslanmaz çelik kullanılır.
Çelikler, oksitlenme ve korozyona karşı son derece duyarlı malzemelerdir. Bu malzemelerin zaman içerisinde korozyona uğraması paslanmaz çeliklerin geliştirilmesinin ana nedeni olmuştur.
Korozyon ve oksitlenmeye karşı son derece dayanıklı olan paslanmaz çelikler, uygulama koşullarına ilişkin doğru kalite ve tipte seçilmelidir.
Oda sıcaklığında korozyona dayanıklı olması beklenen paslanmaz çelik grubunda kimyasal açıdan ağırlıkça %13-%15, sıvı temaslı ya da aşındırıcılı ortamlarda çalışması beklenen paslanmaz çelik gruplarında %30'lara kadar Cr (Krom) ilavesi ile koruma sağlanabilmektedir.
CR (Krom) elementi alaşıma korozyon dayanımı kazandırır. Paslanmaz çelik, günümüz uygulamalarında özellikle zorlu çevre koşulları altında çalışması beklenen malzeme grupları için sıkça tercih edilir. Çatal-bıçak, tencere ve diğer mutfak aletleri, beyaz eşya gibi dayanıklı tüketim ürünleri, pompalar, vanalar ve pek çok günümüz uygulamasında paslanmaz çelik kullanılır.
Çelikler, oksitlenme ve korozyona karşı son derece duyarlı malzemelerdir. Bu malzemelerin zaman içerisinde korozyona uğraması paslanmaz çeliklerin geliştirilmesinin ana nedeni olmuştur.
Korozyon ve oksitlenmeye karşı son derece dayanıklı olan paslanmaz çelikler, uygulama koşullarına ilişkin doğru kalite ve tipte seçilmelidir.
Oda sıcaklığında korozyona dayanıklı olması beklenen paslanmaz çelik grubunda kimyasal açıdan ağırlıkça %13-%15, sıvı temaslı ya da aşındırıcılı ortamlarda çalışması beklenen paslanmaz çelik gruplarında %30'lara kadar Cr (Krom) ilavesi ile koruma sağlanabilmektedir.
Paslanmazlık Mekanizması ve Sınıflandırma
Temel mantık, Cr (Krom) elementinin havada bulunan oksijen ile temas sonucunda Cr2O3 yapıda bir pasivasyon katmanı oluşturmasına dayalıdır.
Pasivasyon tabakası, ana bünye metalini diğer temaslı korozif maddelerden korur.
Pasivasyon özelliğine katkı sağlayan diğer elementler ise Ni, Mo, Ti (Nikel, Molibden, Titanyum) olarak sıralanabilir. Toplamda 200'ün üzerinde paslanmaz çelik kalitesi bulunmasına rağmen bunların sadece %10'u yaygın olarak uygulamalarda kullanılmaktadır.
Özellikle estetik açıdan son derece göz alıcı sonuçlar sunabilen paslanmaz çelikler, rulo, plaka/sac, tel, çubuk, altıköşe, lama, köşebent gibi formlarda bulunabilir.
Özellikle mikroyapı, günümüz Metalurjistleri / Metalurji ve Malzeme Mühendisleri için proje dizayn, süreç tasarımı ve malzeme tasarımı için son derece önem arz etmektedir.
Paslanmaz Çelikler mikroyapılarına göre sınıflandırılırlar.
1. Östenitik Paslanmaz Çelikler
2. Ferritik Paslanmaz Çelikler
3. Martenzitik Paslanmaz Çelikler
4. Dubleks Paslanmaz Çelikler
5. Çökelme ile Sertleştirilmiş Paslanmaz Çelikler
Pasivasyon tabakası, ana bünye metalini diğer temaslı korozif maddelerden korur.
Pasivasyon özelliğine katkı sağlayan diğer elementler ise Ni, Mo, Ti (Nikel, Molibden, Titanyum) olarak sıralanabilir. Toplamda 200'ün üzerinde paslanmaz çelik kalitesi bulunmasına rağmen bunların sadece %10'u yaygın olarak uygulamalarda kullanılmaktadır.
Özellikle estetik açıdan son derece göz alıcı sonuçlar sunabilen paslanmaz çelikler, rulo, plaka/sac, tel, çubuk, altıköşe, lama, köşebent gibi formlarda bulunabilir.
Özellikle mikroyapı, günümüz Metalurjistleri / Metalurji ve Malzeme Mühendisleri için proje dizayn, süreç tasarımı ve malzeme tasarımı için son derece önem arz etmektedir.
Paslanmaz Çelikler mikroyapılarına göre sınıflandırılırlar.
1. Östenitik Paslanmaz Çelikler
2. Ferritik Paslanmaz Çelikler
3. Martenzitik Paslanmaz Çelikler
4. Dubleks Paslanmaz Çelikler
5. Çökelme ile Sertleştirilmiş Paslanmaz Çelikler
